Margriet Zwart, uitvaartverzorger: ‘Veel Friezen regelen bij de geboorte van hun kind een uitvaartverzekering.’

Het valt op dat men in de provincie Friesland waarde hecht aan de uitvaartverzekering, steun zoekt bij de uitvaartverzorger en voor elkaar zorgt. Dit werd duidelijk tijdens het jaarlijks Nationaal Onderzoek naar de Dood van coöperatie DELA. Register uitvaartverzorger Margriet Zwart vertelt haar ervaring over de keuzes en gebruiken in haar provincie.

Zorgen voor elkaar

Friezen houden van tradities, zegt Margriet: ‘Veel Friezen regelen bij de geboorte van hun kind een uitvaartverzekering.’ Uit het Nationaal Onderzoek naar de Dood blijkt dat In Friesland 75% van de mensen een uitvaartverzekering heeft, terwijl dit landelijk 58% is. ‘Maar er is ook een groep die de uitvaart liever regelt met een spaarpot, en dat is natuurlijk ook goed.’ Van de Friezen zonder verzekering zegt inderdaad 65% dat ze de kosten zelf kunnen betalen, tegenover 38% in heel Nederland. ‘Ik kom het niet vaak tegen dat er niets geregeld is. En dat is belangrijk. Helemaal als de gezinssamenstelling wijzigde in de loop der jaren of wanneer er gevoeligheden binnen een familie zijn. Door je uitvaart goed te regelen, ontzorg je de nabestaanden. Dat vinden Friezen belangrijk.’

Steun vinden bij de uitvaartverzorger

De Friezen zijn sociaal, maar lopen niet de deur bij elkaar plat. ‘Men voelt zich betrokken bij de gemeenschap, we sluiten niemand buiten. Als je in elkaars hart zit, sta je voor elkaar klaar,’ volgens Margriet. ‘Bij een overlijden willen ze niemand lastigvallen. Ze willen sterk blijven voor anderen en zoeken daarom steun bij de uitvaartverzorger.’ Dat blijkt ook uit de cijfers van het onderzoek. 41% van de Friese nabestaanden vindt houvast bij de uitvaartverzorger. ‘Als uitvaartverzorger sta je naast de nabestaanden. In zo’n emotionele periode is het fijn dat wij er voor ze zijn om een afscheid van A tot Z te regelen.’
‘Als uitvaartverzorger is het belangrijk dat je samen met de nabestaanden een passend afscheid regelt. Een goed afscheid regel je aan de hand van de wensen van de overleden dierbare, maar ook door uit te vinden hoe diegene in het leven stond. ‘Ik vraag bijvoorbeeld naar mooie herinneringen, hobby’s en het levensverhaal. Een uitvaartverzorger moet tussen de regels door lezen, doorvragen en gezichten lezen. Persoonlijke aandacht helpt mensen om de goede keuzes te maken voor een mooi afscheid.’

Aandacht voor overledene én nabestaanden

Margriet verdiept zich in de overledene en hoort veel persoonlijke verhalen waardoor zij een passend afscheid regelt. ‘Zo regelde ik een uitvaart van een man die van bier hield. Zijn kist stond op bierkratjes en er stonden overal bloemen in bierflesjes. Iedereen die dat zag was direct ontroerd omdat het zo kenmerkend voor hem was.’
‘Mensen zijn ondanks hun verdriet vaak heel open. Ik weet nog goed dat ik op een zondagmorgen bij een meneer thuiskwam. Zijn vrouw was overleden. Ze hadden geen kinderen en zijn familie woont ver weg, dus hij stond er alleen voor. Hij sprak liefdevol over zijn vrouw en hun leven samen. Al pratende ontdekte ik persoonlijke details die we op de kaart en tijdens de uitvaart konden verwerken. Vóór de uitvaart ging ik nog een keer extra langs en belde ik om te horen hoe het met hem ging. Voor mij een kleine moeite, maar voor hem heel waardevol.’ De tekst gaat hieronder verder.

Zorgen voor elkaar

Friezen houden van tradities, zegt Margriet: ‘Veel Friezen regelen bij de geboorte van hun kind een uitvaartverzekering.’ Uit het Nationaal Onderzoek naar de Dood blijkt dat In Friesland 75% van de mensen een uitvaartverzekering heeft, terwijl dit landelijk 58% is. ‘Maar er is ook een groep die de uitvaart liever regelt met een spaarpot, en dat is natuurlijk ook goed.’ Van de Friezen zonder verzekering zegt inderdaad 65% dat ze de kosten zelf kunnen betalen, tegenover 38% in heel Nederland. ‘Ik kom het niet vaak tegen dat er niets geregeld is. En dat is belangrijk. Helemaal als de gezinssamenstelling wijzigde in de loop der jaren of wanneer er gevoeligheden binnen een familie zijn. Door je uitvaart goed te regelen, ontzorg je de nabestaanden. Dat vinden Friezen belangrijk.’

Steun vinden bij de uitvaartverzorger

De Friezen zijn sociaal, maar lopen niet de deur bij elkaar plat. ‘Men voelt zich betrokken bij de gemeenschap, we sluiten niemand buiten. Als je in elkaars hart zit, sta je voor elkaar klaar,’ volgens Margriet. ‘Bij een overlijden willen ze niemand lastigvallen. Ze willen sterk blijven voor anderen en zoeken daarom steun bij de uitvaartverzorger.’ Dat blijkt ook uit de cijfers van het onderzoek. 41% van de Friese nabestaanden vindt houvast bij de uitvaartverzorger. ‘Als uitvaartverzorger sta je naast de nabestaanden. In zo’n emotionele periode is het fijn dat wij er voor ze zijn om een afscheid van A tot Z te regelen.’
‘Als uitvaartverzorger is het belangrijk dat je samen met de nabestaanden een passend afscheid regelt. Een goed afscheid regel je aan de hand van de wensen van de overleden dierbare, maar ook door uit te vinden hoe diegene in het leven stond. ‘Ik vraag bijvoorbeeld naar mooie herinneringen, hobby’s en het levensverhaal. Een uitvaartverzorger moet tussen de regels door lezen, doorvragen en gezichten lezen. Persoonlijke aandacht helpt mensen om de goede keuzes te maken voor een mooi afscheid.’

Aandacht voor overledene én nabestaanden

Margriet verdiept zich in de overledene en hoort veel persoonlijke verhalen waardoor zij een passend afscheid regelt. ‘Zo regelde ik een uitvaart van een man die van bier hield. Zijn kist stond op bierkratjes en er stonden overal bloemen in bierflesjes. Iedereen die dat zag was direct ontroerd omdat het zo kenmerkend voor hem was.’
‘Mensen zijn ondanks hun verdriet vaak heel open. Ik weet nog goed dat ik op een zondagmorgen bij een meneer thuiskwam. Zijn vrouw was overleden. Ze hadden geen kinderen en zijn familie woont ver weg, dus hij stond er alleen voor. Hij sprak liefdevol over zijn vrouw en hun leven samen. Al pratende ontdekte ik persoonlijke details die we op de kaart en tijdens de uitvaart konden verwerken. Vóór de uitvaart ging ik nog een keer extra langs en belde ik om te horen hoe het met hem ging. Voor mij een kleine moeite, maar voor hem heel waardevol.’

Nabestaandenzorg

In de praktijk merkt Margriet dat nabestaanden ook na de uitvaart graag praten met de uitvaartverzorger. Over de uitvaart en over de periode na de uitvaart. Soms wil men advies. Over hoe zij iets kunnen regelen, maar ook over hoe ze met nieuwe situaties moeten omgaan. ‘Ik hoor vaak terug dat nabestaanden ontweken worden door kennissen en vrienden. Ik ben ervan overtuigd dat mensen de nabestaanden niet willen kwetsen, maar gewoon niet weten wat ze moeten zeggen of doen.
Ook de coöperatieconsulenten van DELA helpen nabestaanden na een uitvaart. Zij helpen bij de afwikkeling van een nalatenschap en bieden een luisterend oor. ‘De impact van nabestaandenzorg is groot,’ zegt Margriet, die in haar vrije tijd de cursus Rouwbegeleiding volgt. ‘Er is veel behoefte aan (emotionele) begeleiding na een uitvaart.

Intieme, huiselijke sfeer

Uitvaartcentra en crematoria zijn de populairste locaties voor afscheidsdiensten in Friesland. 41% van de Friezen kiest hiervoor. Er wordt vooral gekozen voor locaties die met de tijd meegaan en een huiselijke, informele sfeer creëren. ‘Dat komt door Corona. Toen moesten we uitvaarten klein houden. Dan krijg je vanzelf een intiemere of informelere sfeer. Daar zoeken ze de locatie op uit. Het hoeft allemaal niet meer groots en meeslepend.’
Daarnaast geeft het Nationaal Onderzoek aan de Friezen eerder voor cremeren dan begraven. ‘Ook hierin merk je dat Friezen een ander niet tot last willen zijn. Een graf moet onderhouden worden en bovendien moet je grafrechten na 20 jaar verlengen. Friezen willen daar nabestaanden niet mee belasten.’ Dat mensen voor cremeren kiezen heeft volgens Margriet ook te maken met rouwverwerking: ‘As kun je uitstrooien of verwerken in een sieraad of klein keitje. Dat geeft sommige mensen meer troost dan een mooie grafsteen.’

Vier het leven of troost bieden

Na de ceremonie kiest 21% van de Friezen voor een borrel met bier en bitterballen. Dit is lager dan het landelijk gemiddelde van 31%. 18% van de Friezen kiest voor de traditionele koffietafel. ‘Een borrel wordt steeds vaker gekozen in plaats van koffie, maar eigenlijk maakt het niet uit wat er geschonken wordt. Een borrel is vaak de manier om met elkaar het leven te vieren, al dan niet op verzoek van de overleden dierbare. In gepaste vorm uiteraard.’
‘Over het algemeen gaan mensen niet graag naar een uitvaart. Mensen weten vaak niet hoe om te gaan met verlies. Iedereen wil er voor elkaar zijn, maar het is best lastig om de goede manier te vinden. Tijdens een koffietafel of borrel lijkt die drempel veel lager en is er steun. Dat maakt een nazit zo belangrijk. ‘

De toekomst van uitvaartverzorgers

‘Tegenwoordig kan een kist of kaart ook online besteld worden, maar een uitvaart organiseren is meer dan dat. Onze meerwaarde ligt in de persoonlijke begeleiding, kennis en hulp. Wij kunnen goed inspelen op de specifieke behoeften van de overledene en nabestaanden. Daardoor hebben nabestaanden meer tijd voor hun verdriet en elkaar. Dat wordt vaak gewaardeerd. Het geeft nabestaanden rust dat iemand het regelt, het overzicht heeft en daarnaast ook persoonlijke aandacht geeft.’
Uitvaartverzorgers richten zich steeds meer op het regelen van een uniek en persoonlijk afscheid. ‘Of het nu gaat om alternatieve rituelen, creatieve locaties of livestreams, het afscheid moet passen bij de overleden dierbare. Dat gaan we in de toekomst steeds vaker zien. En laat dat nu precies hetgeen zijn wat wij, als uitvaartverzorgers, zo goed kunnen regelen.’
Meld je aan voor de job alert en mis nooit meer een interessante vacatures van DELA

Mis nooit meer een interessante vacature

Stel een job alert in met jouw persoonlijke voorkeur functies en locaties. Zodra er een nieuwe vacature beschikbaar is die voldoet aan jouw wensen, dan ontvang je van ons het vacature overzicht in jouw mailbox.
Meld je aan voor de job alert en mis nooit meer een interessante vacatures van DELA

Mis nooit meer een interessante vacature

Stel een job alert in met jouw persoonlijke voorkeur functies en locaties. Zodra er een nieuwe vacature beschikbaar is die voldoet aan jouw wensen, dan ontvang je van ons het vacature overzicht in jouw mailbox.