Joanne ‘Bij coöperatie DELA doen we er alles aan om de overledene zo mooi mogelijk in de kist te leggen. Natuurlijk verzorgen we het haar, de make-up en de kleding, maar er gaat nog meer aan vooraf. We plaatsen bijvoorbeeld ook oogkapjes omdat de ogen door uitdroging soms terugvallen waardoor er kuiltjes ontstaan op de plek waar je oogbollen verwacht. Door die kapjes zul je dat niet zien en blijven de ogen bovendien netjes gesloten.’  

Henk: ‘Op het moment dat ik een overledene ga verzorgen en hij of zij drie kwartier later toonbaar in een kist ligt, geeft dat me zoveel voldoening. Helemaal als nabestaanden zeggen hun dierbare te herkennen. Veel mensen denken overigens dat de lippen aan elkaar gelijmd worden, maar dat is niet zo. Vaak doen wij een mondhechting om de mond netjes en onzichtbaar te sluiten. Mensen vinden dat soms een naar idee, maar het is een kleine ingreep die ervoor zorgt dat de overledene er meer ontspannen bij ligt. Dat maakt echt het verschil.’  

Diana: ‘Het is voor de rouwverwerking van de nabestaanden heel belangrijk dat zij goed afscheid kunnen nemen. Het is tenslotte de laatste keer dat ze hun dierbare overledene kunnen zien en aanraken. Voordat je met de kleding aan de slag kunt, trekken we een schoon incontinentiebroekje aan en ‘wassen’ het lichaam met een speciale lotion waardoor de huid niet uitdroogt. Soms heeft iemand een pacemaker. Die moet eruit in verband met ontploffingsgevaar in een crematieoven. Dat is trouwens niet eng om te doen. Het apparaatje licht redelijk dicht onder de huid. Vaak zie je het litteken van de operatie nog. Die kun je gebruiken om de huid weer te openen, de pacemaker te verwijderen en ook weer netjes dicht te maken.’ 

Paula: ‘Voordat we de postmortale verzorging starten, moeten we eerst weten wat de wensen zijn en, heel belangrijk, dat we toestemming van de nabestaanden krijgen om hun dierbare te verzorgen. Dat lezen we allemaal in het dossier van de uitvaartverzorger die bij de nabestaanden is geweest. Soms krijgen we een foto van hun overleden dierbare. Dat is handig, want we willen de overledene zo mooi en herkenbaar mogelijk opbaren.’  Het artikel gaat verder hieronder

Joanne: ‘Het zou prachtig zijn als we allemaal overlijden tijdens onze slaap, maar we hebben ook te maken met mensen die ziek waren, een ongeluk kregen of mensen die zelf een einde aan hun leven maakten. Sommige omstandigheden maken het onmogelijk om een lichaam toonbaar te maken en wat doe je dan? Nabestaanden willen een bevestiging van dat iemand er niet meer is. Ondanks dat we soms niets kunnen laten zien, kan ik wel vertellen wat ík heb gezien. We zullen altijd proberen om íets in de kist te laten zien, al is het maar een hand waaraan iemand te herkennen is, maar lukt dat echt niet? Dan is onze waarneming en begeleiding ontzettend belangrijk voor nabestaanden.’  

Henk: ‘Zodra je klaar bent met de verzorging moet je jezelf altijd de vraag stellen: ‘als dit mijn vader of moeder was, zou ik dan tevreden zijn met dit resultaat?’ Want dat is voor mij het hoogst haalbare, voor minder doe ik het niet. Maar het is voorgekomen dat iemand binnenkomt die een ongeluk kreeg. Nabestaanden zien diegene plotsklaps niet meer. In een dergelijke situatie konden we het gezicht niet toonbaar maken en hebben we, en dit klinkt misschien heel raar, een arm met tatoeages opgebaard. De familie was zo dankbaar dat ze nog iets konden herkennen van hun dierbare. Daar doe je het voor.’  

Joanne: ‘Ik hoef er niet ingewikkeld over te doen, ons werk doet altijd wel íets met je. Het is heel belangrijk dat je alles direct verwerkt. Postmortale verzorging vind ik het mooiste onderdeel van mijn werk. Het maakt mij niet uit hoe lang ik daarmee bezig ben, het gaat om het resultaat. Het is zo ontzettend belangrijk dat nabestaanden hun overleden dierbare herkennen bij het afscheid.’    

Henk: ‘We doen prachtig werk en gelukkig kan ik het heel goed van me afzetten. Daarmee zeg ik overigens niet dat mijn werk mij niet raakt, maar ik zie het vooral als iets moois dat ik nog iets voor mensen kan betekenen. Verzorg ik iemand in de leeftijdscategorie van mijn kinderen? Dan denk ik wel: ‘vreselijk! Je zult te horen krijgen dat je kind dit overkomen is.’ Dat raakt me absoluut.’ 

Diana: ‘We hebben vandaag nog iemand verzorgd die bij ons werd gebracht in een operatiehemd van het ziekenhuis. Een uur later lag deze man in een prachtig pak, geschoren, met gekamde haren en verzorgde nagels in zijn kist. Een totaal ander gezicht en dan ben ik zo blij dat ik dit voor de nabestaanden kan doen! Postmortale zorg is ontzettend mooi om te doen. Ik zou echt niets anders willen doen dan dit.’  

Paula: ‘Dit is het laatste wat je voor mensen kunt doen. We zijn er op intieme, kwetsbare momenten en dat raakt me diep. Nabestaanden zien dat wij aandacht voor hen en hun overleden dierbare hebben en zijn ons zo dankbaar daarvoor. Ik ben voor het eerst in mijn loopbaan echt op mijn plek.’ 

In onze branche zijn opleidingen niet verplicht. Daarom hebben we bij coöperatie DELA duidelijke normen die we hanteren bij de verzorging van een overledene. Onze inzet is om een hoge kwaliteit van postmortale zorg te waarborgen. Ook vindt er continu controle plaats, omdat bijvoorbeeld keurmerken rond postmortale zorg ontbreken. Bij DELA hebben we dat daarom intern georganiseerd.